Umowa dożywocia

Umowa dożywocia uregulowana jest w art. 908 kodeksu cywilnego i polega na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie tj. powinien on wówczas, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Z powyższego wynika, że strony umowy mogą w akcie notarialnym odmiennie zastrzec obowiązki zobowiązanego z tytułu dożywocia. W zamian za dożywocie można przenieść na nabywcę jedynie nieruchomość (bądź udział w nieruchomości), wobec czego przedmiotem umowy dożywocia nie może być spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. W przypadku ustanowienia dodatkowo na rzecz zbywcy służebności osobistej lub użytkowania wchodzą one do treści prawa dożywocia.

Uprawnienia wynikające z umowy dożywocia wpisywane są do działu III księgi wieczystej i stanowią obciążenie nieruchomości. Uprawnienia te wygasają z chwilą śmierci dożywotnika. W przypadku gdy są zastrzeżone na rzecz kilku osób, z chwilą śmierci jednej z tych osób ulegają odpowiedniemu zmniejszeniu. W razie wygaśnięcia prawa dożywocia wykreślenie go z księgi wieczystej następuje na wniosek właściciela nieruchomości po przedstawieniu sądowi odpisu skróconego aktu zgonu.

WAŻNE: Nabycie z tytułu umowy o dożywocie nie podlega zaliczeniu na schedę spadkową po zmarłym zbywcy.

Dożywocie a renta

W przypadku jeżeli pomiędzy dożywotnikiem a zobowiązanym wytworzą się z jakiegokolwiek powodu takie stosunki, że nie można wymagać od stron aby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej ze stron zamieni wszystkie albo niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. Takiej zamiany może żądać również dożywotnik, jeżeli zobowiązany zbył otrzymaną nieruchomość. W wyjątkowych przypadkach sąd może rozwiązać umowę dożywocia.

Koszty umowy o dożywocie

Koszty umowy dożywocia to koszty taksy notarialnej pobierane od wartości przedmiotu umowy po każdorazowym uzgodnieniu przez notariusza ze stronami umowy powiększone o podatek od towarów i usług (VAT), koszty opłaty sądowej od wniosku o dokonanie wpisów w księdze wieczystej (zazwyczaj 400 zł) oraz koszty podatku do czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% od wartości przedmiotu umowy, bez względu czy umowa zawierana jest pomiędzy osobami bliskimi czy nie.