Umowa darowizny u notariusza - koszt taksy notarialnej
Darowizna to czynność polegająca na tym, że darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz osoby obdarowanej kosztem swojego majątku. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednak umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
W przypadku nieruchomości (gruntów, lokali stanowiących odrębne nieruchomości) jak również w przypadku spółdzielczych własnościowych praw do lokali umowa darowizny powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
W umowie darowizny następuje nieodpłatne przeniesienie własności na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. W umowie darowizny nieruchomości można dodatkowo ustanowić ograniczone prawo rzeczowe w postaci - służebności osobistej mieszkania na rzecz darczyńców, polegającej na możliwości dożywotniego zamieszkiwania przez nich w domu lub lokalu będącym przedmiotem darowizny, które jest ujawniane w księdze wieczystej. W przypadku spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nie ma możliwości obciążenia go służebnością osobistą ale może ono być przedmiotem użyczenia.
W umowie darowizny można zawrzeć również polecenie darczyńcy tj. skierowany do obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania.
ODWOŁANIE DAROWIZNY
Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze nie wykonaną jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Darczyńca może odwołać również darowiznę wykonaną jednakże tylko wtedy gdy obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Darczyńca może wówczas odwołać darowiznę w termie 1 roku od dnia, w którym dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego. Rażąca niewdzięczność jest każdorazowo oceniana przez sąd.
Darowizna a zachowek
Przy obliczaniu zachowku dolicza się do spadku darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę z wyjątkiem drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych ani dokonanych przed więcej niż 10 laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami ani uprawnionymi do zachowku. Termin 10-letni nie obowiązuje w przypadku darowizn dokonanych na rzecz spadkobierców zmarłego (najczęściej na rzecz osób najbliższych) które zawsze podlegają zaliczeniu na schedę spadkową niezależnie od czasu w jakim zostały dokonane.
Koszty umowy darowizny u notariusza
Koszty umowy darowizny to koszt taksy notarialnej uzależniony od wartości przedmiotu darowizny ustalany każdorazowo ze stronami umowy powiększony o podatek od towarów i usług (VAT), koszt opłat sądowych od wniosków stawianych do księgi wieczystej (o wpis własności na rzecz obdarowanego, ewentualnie wpis służebności). Dodatkowym kosztem który może wystąpić jest koszt podatku od darowizny pobieranego przez notariusza na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn. W przypadku darowizn czynionych na rzecz najbliższych darczyńcy (małżonka, wstępnych, zstępnych, rodzeństwo, ojczyma, macochę i pasierba) występuje zwolnienie z tego podatku, stosownie do art. 4a powyższej ustawy. WAŻNE z powyższego zwolnienia nie korzysta się w przypadku darowizny na rzecz zięcia lub synowej. Temu podatkowi podlega również nieodpłatne ustanowienie służebności osobistej jeżeli nie jest ona ustanawiana na rzecz osób najbliższych.
Aby korzystać z powyższego zwolnienia obdarowany musi zgłosić nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od dnia nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. W przypadku darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego powyższy obowiązek wypełnia za zobowiązanego notariusz.